Biologiya, 10 klas, Saparov K., Azimov I., Umaraliyeva M., 2022

Biologiya, 10 klas, Saparov K., Azimov I., Umaraliyeva M., 2022.

Книги по биологии для 10 класса на каракалпакском языке.

   Siz 7–9-klaslarda oqıw barısında biologiya sabaqlarında tábiyat haqqında kóplegen túsinik hám atama, nızamlılıqlar menen tanıstıńız. Bul oqıw jılında siz biologiyanı úyreniwdi dawam etesiz. Biologiya tiri organizmlerdiń dúzilisi, ózine tán qásiyetleri, kóbeyiwi, rawajlanıwı, kelip shıǵıwı, tábiyiy jámáátler hám jasaw ortalıǵı menen óz ara qatnasların úyrenedi. Biologiyalıq bilimler sizge dúnyanıń ilimiy kórinisin keń túsingen halda, keleshekte shaxs sıpatında qáliplesiwińiz, kásip tańlawıńız, ilimiy dúnya qarasıńızdı keńeytiw hámde ekologiyalıq túsinikke iye bolıwıńızǵa járdem beredi. Usı sabaqlıq járdeminde siz biologiya sabaqlarında hám óz betinshe jumıslarda tirishiliktiń tómen dúzilis dárejesinen joqarı dúzilis dárejesine shekem tábiyatqa bir pútin sistema sıpatında qarawdı, biologiyalıq túsinik, teoriya hám nızamlılıqlardı ulıwmalastırıw, olar arasındaǵı sebep – nátiyje shınjırın ornatqan halda bir sistemaǵa salıwdı úyrenesiz.




Biologiyalıq bilimlerdiń áhmiyeti.
Insanlardıń den-sawlıǵın saqlaw, hár túrli keselliklerdi emlew hám olardıń aldın alıw, insan ómirin uzaytıw, tábiyattaǵı siyrek ushırasatuǵın ósimlikler hám haywanlar túrlerin qorǵaw, mol ónim beretuǵın ósimlik sortları, haywan porodaları, jańa paydalı qásiyetke iye mikroorganizmler shtammların jaratıw, insaniyattı sapalı azıqawqat ónimleri menen támiyinlew sıyaqlı mashqalalardı sheshiw biologiya tarawınıń rawajlanıwına baylanıslı.

Biologiyalıq bilimler dúnyanıń ilimiy kórinisin keńeytiw imkaniyatın beredi. Biologiya páni medicina hám awıl xojalıǵı menen tıǵız baylanıslı (1.1-súwret).

MAZMUNÍ.
I BAP. MOLEKULYAR BIOLOGIYA.
1.1. Biologiya pán sıpatında.
1.2. Ámeliy shınıǵıw. Tirishiliktiń dúzilis dárejelerin modellestiriw.
1.3. Tiri organizmlerdiń ximiyalıq quramı.
1.4. Ámeliy shınıǵıw. Suwdıń tiri organizmler ushın áhmiyeti.
1.5. Uglevodlar.
1.6. Lipidler.
1.7. Beloklar.
1.8. Ámeliy shınıǵıw. Biologiyalıq infografika dúziw.
1.9. Nuklein kislotalar.
1.10. Ámeliy shınıǵıw. DNK hám RNK dúzilisine tiyisli máseleler sheshiw.
II BAP. KLETKA BIOLOGIYASÍ.
2.1. Eukariot kletka. Kletka qabıǵı.
2.2. Citoplazma. Kletkanıń membranasız organoidları.
2.3. Kletkanıń membranalı organoidları.
2.4. Laboratoriya jumısı. Kletka membranasına temperaturanıń tásirin úyreniw.
2.5. Yadro.
2.6. Prokariot kletka.
2.7. Ámeliy shınıǵıw. Prokariot hám eukariot kletkalar dúzilisin salıstırmalı úyreniw.
2.8. Kletkada zatlar almasıwı. Kletkada energiya almasıwı.
2.9. Ámeliy shınıǵıw. Energiya almasıwına baylanıslı máseleler sheshiw.
2.10. Kletkada násillik xabardıń ámelge asırılıwı.
2.11. Ámeliy shınıǵıw. Belok biosintezi procesin modellestiriw.
2.12. Prokariot hám eukariot kletkalardıń bóliniwi.
2.13. Meyoz.
2.14. Laboratoriya jumısı. Mitoz procesin mikropreparatlar járdeminde úyreniw.
2.15. Ámeliy shınıǵıw. Mitoz hám meyoz fazaların salıstırıw.
III BAP. TIRISHILIK PROCESLERI.
3.1. Organizmlerdiń jınıssız kóbeyiwi.
3.2. Gametogenez.
3.3. Organizmlerdiń jınıslı kóbeyiwi.
3.4. Ósimlik hám haywanlar tirishilik ciklinde jınıssız hám jınıslı násil almasıwı.
3.5. Ámeliy shınıǵıw. Ósimlikler (mox, qırıqqulaq, qırıqbuwın, tuqımlı ósimlik) tirishilik ciklinde jınıssız hám jınıslı buwınlardıń almasıwın modellestiriw.
VI BAP. NÁSIL QUWÍWSHÍLÍQ HÁM ÓZGERIWSHEŃLIK.
4.1. Násil quwıwshılıq nızamlılıqları.
4.2. Ámeliy shınıǵıw. Tolıq hám shala dominantlıq boyınsha máseleler sheshiw.
4.3. Ámeliy shınıǵıw. Kodominantlıq hám pleyotropiyaǵa tiyisli máseleler sheshiw.
4.4. Jınıs genetikası.
4.5. Belgilerdiń jınısqa baylanıslı halda násilleniwi.
4.6. Ámeliy shınıǵıw. Jınıs genetikasına tiyisli máseleler sheshiw.
4.7. Ózgeriwsheńlik.
4.8. Ámeliy shınıǵıw. Modifikaciyalıq ózgeriwsheńlikti úyreniw.
4.9. Genotiplik ózgeriwsheńlik túrleri.
4.10. Ámeliy shınıǵıw. Modifikaciyalıq hám mutaciyalıq ózgeriwsheńliklerdi salıstırmalı úyreniw.
V BAP. GENETIKALÍQ INJENERIYA HÁM BIOTEXNOLOGIYA.
5.1. Genetikalıq injeneriya.
5.2. Kletka násilin ózgertiw.
5.3. Biotexnologiya.
5.4. Ámeliy shınıǵıw. Restrikcion saytlardı anıqlaw hám miywe sherbetin islep shıǵarıwda pektinazadan paydalanıwdı úyreniw.
VI BAP. EKOSISTEMA.
6.1. Ekosistemanıń quramlıq strukturası.
6.2. Ámeliy shınıǵıw. Ekosistemanıń quramlıq bólimlerin anıqlaw.
6.3. Ekologiyalıq faktorlar.
6.4. Joybar jumısı. Hár túrli ortalıq sharayatında ósken ósimliklerdiń dúzilisin salıstırıw.
6.5. Ekosistemanıń trofikalıq strukturası.
6.6. Ámeliy shınıǵıw. Azıq shınjırı hám azıq torına tiyisli sxemalar dúziw hám máseleler sheshiw.
VII BAP. EVOLYUCIYA.
7.1. Evolyuciyanı háreketlendiriwshi faktorlar.
7.2. Ámeliy shınıǵıw. Populyaciyalardıń demografiyalıq kórsetkishlerin Xardi-Vaynberg nızamı tiykarında úyreniw.
7.3. Tábiyiy tańlaw.
7.4. Organikalıq dúnyadaǵı beyimlesiwler – evolyuciya nátiyjesi.
7.5. Ámeliy shınıǵıw. Organizmlerdiń jasaw ortalıǵına beyimlesiwin úyreniw.
7.6. Túrlerdiń payda bolıwı.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Biologiya, 10 klas, Saparov K., Azimov I., Umaraliyeva M., 2022 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на каракалпакском языке :: биология :: Saparov :: Azimov :: Umaraliyeva :: 10 класс