Biologiya, 7 klas, Saparov K., Azimov I., Umaraliyeva M., 2022

Biologiya, 7 klas, Saparov K., Azimov I., Umaraliyeva M., 2022.

Книги по биологии для 7 класса на каракалпакском языке.

   Biologiyanıń insan tirishiligindegi áhmiyeti. Biologiya aldında insan den sawlıǵın saqlaw, sıpatlı azıq-awqat penen támiyinlew hám planetamızdaǵı organizmler hár túrliligin saqlaw sıyaqlı eń áhmiyetli mashqalalar bar. Biologiya tarawında alıp barılıp atırǵan izertlewler joqarıdaǵı máselelerdiń sheshimin tabıwǵa qaratılǵan bolıp, biologiya medicina, awıl xojalıǵı, azıq-awqat óndirisi, jeńil sanaat hám basqada tarawlar menen tıǵız baylanıslı. Insanlar den sawlıǵı ushın paydalanatuǵın dári-dármaqlar ósimlikler hám mikroorganizmler iskerliginde payda bolatuǵın ónimlerden tayarlanadı. Biologiyalıq nızamlılıqlardı biliw keselliklerdi emlew hám olardıń aldın alıwǵa járdem beredi. Awıl xojalıǵınıń tabıslı túrde rawajlanıwı ósimlikler sortları hám haywan porodaların jaqsılaw hámde jańa túrlerin jaratıw menen shuǵıllanatuǵın selekcioner biologlarǵa baylanıslı. Tiri organizmler óndiriste de keń qollanıladı. Ayırım bakteriyalar hám zamarrıqlar iskerligi sebepli tvorog, qatıq, yogurt hám sır sıyaqlı sút ónimleri alınadı.




Biologiya menen baylanıslı kásipler.
Biologiya 70 ke jaqın pán tarawların óz ishine aladı. Mısalı, mikrobiolog, bioximik, biotexnolog, bioinjener, biofizik, sud-medicina eksperti, genetik, farmacevt, shıpaker, agronom, botanik, zoolog, ekolog hám basqalar áne usınday tarawlardıń qánigeleri bolıp tabıladı (1.3-súwret).

Barlıq medicina xızmetkerleri – pediatr, xirurg, stomatolog, psixolog hám basqalar biologiyalıq maǵlıwmatlarǵa iye bolıwı kerek. Agronom, veterinar, selekcioner sıyaqlı kásip, awıl xojalıǵı tarawındaǵı wákillerdiń iskerligi de biologiya menen baylanıslı. Tez rawajlanıp atırǵan azıq-awqat óndirisi, mikrobiologiya, biotexnologiya hámde farmacevtika ushın da biolog qánigeler talap etiledi. Ekologiyanıń túrli tarawlarında bioekolog, geoekolog, ekolog-injener, landshaft dizayneri sıyaqlı kásip iyelerine talap joqarı. Siz de keleshekte biologiya menen baylanıslı bolǵan kásip iyesi bolıwıńız múmkin.

MAZMUNÍ.
I bap. TIRI ORGANIZMLERDIŃ HÁR TÚRLILIGI.
1.1. Biologiya – tirishilik haqqındaǵı pán.
1.2. Tiri organizmlerdiń hár túrliligi.
1.3. Bakteriyalar. Protoktistalar. Zamarrıqlar.
1.4. Ósimliklerdiń hár túrliligi. Sporalı ósimlikler.
1.5. Tuqımlı ósimlikler.
1.6. Omırtqasız haywanlardıń hár túrliligi.
1.7. Omırtqalı haywanlardıń hár túrliligi. Balıqlar, amfibiyalar hám reptiliyalar.
1.8. Quslar hám sút emiziwshiler.
1.9. Ámeliy shınıǵıw. Ósimlikler hám haywanat dúnyasınıń sistematikalıq toparların úyreniw.
II bap. TIRISHILIKTIŃ MOLEKULA HÁM KLETKA DÁREJESI.
2.1. Kletka – tiri organizmlerdiń dúzilis birligi.
2.2. Toqımalar.
2.3. Laboratoriya jumısı:
1. Úlkeytip kórsetiwshi ásbaplar.
2. Ósimlik toqımasınan waqtınshalıq preparat tayarlaw.
III bap. ORGAN HÁM ORGANLAR SISTEMASÍ.
3.1. Gúlli ósimliklerdiń vegetativ organları. Tamır.
3.2. Nart.
3.3. Ámeliy shınıǵıw. Vegetativ organlardıń metamorfozın úyrenıw.
3.4. Ósimliklerdiń generativ organları. Gúl.
3.5. Miywe.
3.6. Adam hám haywanlardıń organları hám organlar sisteması.
IV bap. KOORDINACIYA HÁM ÓZIN-ÓZI BASQARÍW.
4.1. Tiri organizmlerdiń ózin-ózi basqarıwı.
4.2. Ámeliy shınıǵıw. Reflektor doǵasın modellestiriw.
4.3. Nerv sisteması.
4.4. Laboratoriya jumısı. Jawın qurtınıń refleksin baqlaw.
V bap. AZÍQLANÍW.
5.1. Organizmlerdiń azıqlanıwı.
5.2. Joybar jumısı. Mineral tóginlerdiń ósimlik rawajlanıwına tásirin úyreniw.
5.3. Laboratoriya jumısı. Japıraqta organikalıq zatlardıń payda bolıwı.
5.4. Haywanlardıń azıqlanıwı.
5.5. Adamnıń as sińiriw sisteması.
5.6. Ámeliy shınıǵıw. As sińiriw sistemasın modellestiriw.
VI bap. DEM ALÍW.
6.1. Dem alıwdıń áhmiyeti. Ósimliklerdiń dem alıwı.
6.2. Adam hám haywanlardıń dem alıwı.
6.3. Laboratoriya jumısı. Ósimliklerdiń dem alıwın úyreniw.
6.4. Ámeliy shınıǵıw. Fotosintez hám dem alıw proceslerin salıstırıw.
VII bap. TIRI ORGANIZMLERDE ZATLAR TRANSPORTÍ.
7.1. Ósimliklerde zatlar transportı.
7.2. Laboratoriya jumısı. Ósimliklerde zatlar transportın úyreniw.
7.3. Laboratoriya jumısı. Japıraqlardıń suw puwlandırıwın úyreniw.
7.4. Omırtqasızlardıń qan aylanıw sisteması.
7.5. Ámeliy shınıǵıw. Omırtqasızlardıń qan aylanıw sistemasın modellestiriw hám salıstırıw.
7.6. Omırtqalılardıń qan aylanıw sisteması.
7.7. Ámeliy shınıǵıw. Omırtqalılardıń qan aylanıw sistemasın modellestiriw hám salıstırıw.
VIII bap. BÓLIP SHÍǴARÍW (ekskreciya).
8.1. Bólip shıǵarıw.
8.2. Adam hám haywanlardıń bólip shıǵarıwı.
8.3. Ámeliy shınıǵıw. Adamnıń bólip shıǵarıw organların modellestiriw.
IX bap. HÁREKETLENIW.
9.1. Tiri organizmlerdiń háreketleniwi.
9.2. Joybar jumısı. Ósimliklerdegi fototropizm, fotonastiya, geotropizm hádiyselerin baqlaw.
9.3. Omırtqasızlardıń háreketleniw organları.
9.4. Laboratoriya jumısı. Tufelka infuzoriyasınıń háreketleniwin baqlaw.
9.5. Omırtqalılardıń tirek-qozǵalıs organları.
9.6. Ámeliy shınıǵıw. Omırtqalı haywanlardıń tirek-qozǵalıs sistemasın modellestiriw.
X bap. REPRODUKCIYA, ÓSIW HÁM RAWAJLANÍW.
10.1. Organizmlerdiń kóbeyiwi.
10.2. Joybar jumısı. Ósimliklerdiń vegetativ kóbeyiwin úyreniw.
10.3. Ósimliklerdiń individual rawajlanıwı.
10.4. Ámeliy shınıǵıw. Tuqımlı ósimliklerdiń tirishilik ciklin úyreniw.
10.5. Haywanlardıń kóbeyiwi.
10.6. Haywanlardıń individual rawajlanıwı.
10.7. Ámeliy shınıǵıw. Haywanlardıń tuwrı hám natuwrı rawajlanıwın salıstırmalı talqılap úyreniw.
XI bap. TÚR, POPULYACIYA, EKOSISTEMA, BIOSFERA.
11.1. Túr, populyaciya.
11.2. Ámeliy shınıǵıw. Tiri organizmlerdiń sırtqı ortalıqqa beyimlesiwin úyreniw.
11.3. Ekosistemalar. Biosfera.
11.4. Ámeliy shınıǵıw. Azıq shınjırı hám azıq torın dúziw.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Biologiya, 7 klas, Saparov K., Azimov I., Umaraliyeva M., 2022 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на каракалпакском языке :: биология :: Saparov :: Azimov :: Umaraliyeva :: 7 класс