Geografiýa, 7 synp, Gulamow P., 2017

Geografiýa, 7 synp, Gulamow P., 2017.

Учебник по географии для 7 класса на туркменском языке.

   7-nji synpda Siz ýurdumyz - Özbegistan Respublikasynyň ýerleşýän tebigy geografik ülkesi bolan Orta Aziýanyň fiziki geografiýasy bilen Watanymyzyň fiziki geografiýasyny öwrenersiňiz. Orta Aziýanyň geografik ýerleşişi, özboluşly aýratynlyklary, geologik gurluşy, relýefi, gazylyp alynýan peýdaly zatlary, klimaty, suwlary, topraklary, ösümlikleri, haýwanat dünýäsi, tebigatdan, onuň baýlyklaryndan akylly-başly peýdalanmak meseleleri bilen tanyşarsyňyz. Şonuň bilen birlikde, geografiýany öwrenende kartalardan peýdalanmagy, kartalaryň nähili işlenişini, gömüşlerini, topografik kartalary, olardan nähili peýdalanmagy öwrenersiňiz. Yene wagt hasaby, sagat guşaklyklary, klimaty emele getirýän faktorlar, topraklar hakynda umumy düşünjelere eýe bolarsyňyz.




ORTA AZIÝA TEBIGY GEOGRAFIK ÜLKESI BARADA DÜŞÜNJE.
Çagalar, Siz «Materikleriň we okeanlaiyň fiziki geografiýasy» kursuny öwreneniňizde tebigy geografik raýonlaşdyryş hakynda düşünje alypdyňyz. Şonda Ýewraziýanyň bimäçe tebigy geografik ülkelere böliinýändigi bilen tanşypdyňyz (1-nji surat). Indi biz ine şu tebigy geografik iilkelerden biri bolan Orta Aziýany öwrenýäris.

Orta Aziýa tebigy ülkesi özüniň tebigy şerti, tebigy geografik aýratynlyklarya eýe bolan, başga ülkelerden tebigy araçäkleri bilen tapawutlanýan uly tebigy geografik toplumdyr.

Çagalar, Siz Ýewraziýanyň fiziki kartasyndan Orta Aziýa ýerleşýän ýerleri üns berip gözden geçiriň. Şonda Orta Aziýanyň ýer üstüniň gurluşyna görä üç bölege bölünendigini görersiňiz. Ülkäniň günbatar bölegi çöller eýeleýän giň peslikler, demirgazyk bölegi çöl, ýarym çöl we sähralardan ybarat gyr we düzlüklerdigini, gündogar we günorta böleklerinde göge direlýän beýik daglary görersiňiz. (Nähili peslikleriň, pes daglaryň, gyrlaiyň, daglaryň bardygyny kartadan anyklaň.).

MAZMUNY.
Giriş.
I bölüm Orta Aziýanyň fiziki geografiýasy.
1-§. Orta Aziýa tebigy geografik ülkesi barada düşünje.
2-§. Orta Aziýa tebigy ülkesiniň geografik ýerleşişi, araçäkleri we özboluşly aýratynlyklary.
3-§. Orta Aziýanyň geografik öwreniliş taryhy.
4-§. Orta Aziýanyň ilaty we syýasy kartasy.
5-§. Geografik kartalar. Karta modelleri (proýeksiýalary) barada düşünje.
6-§. Geografik kartalar we olaryň şertli belgileri.
7-§. Kartalaryň görnüşleri we olardan peýdalanmak.
8-§. Topografik kartalar.
9-§. Topografik kartalardan peýdalanmak.
10-§. Wagt ölçegi. Sagat guşaklyklary. Kalendarlar.
11-§. Amaly sapak.
12-§. Orta Aziýanyň geologik gurluşy. Geologik wagt hasaby.
13-§. Orta Aziýa çäginiň ösüş taryhy. Gazylyp alynýan peýdaly zatlar.
14-§. Yer üstüniň gurluşynyň esasy aýratynlyklary.
15-§. Orta Aziýanyň klimaty. Klimata täsir edýän faktorlar.
16-§. Howa massalary. Siklonlar we antisiklonlar.
17-§. Ülkäniň klimatynyň häsiýetnamasy. Düzlük klimaty.
18-§. Orta Aziýa daglarynyň klimaty.
19-§. Orta Aziýadaky klimat tapawutlary.
20-§. Orta Aziýanyň suwlary. Umumy düşünje.
21-§. Derýalary.
22-§. Kölleri we suw howdanlary.
23-§. Yerasty suwlar.
24-§. Topraklar barada düşünje.
25-§. Orta Aziýanyň topraklary.
26-§. Orta Aziýanyň ösümlikleri.
27-§. Çöl ösümlikleri.
28-§. Baýyr, dag we ýaýla ösümlikleri.
29-§. Haýwanat dünýäsi.
30-§. Tebigy zolaklary.
31-§. Orta Aziýanyň çäk taýdan häsiýetnamasy.
32-§. Orta Aziýanyň kiçi ülkeleri we tebigy raýonlary.
33-§. Orta Aziýanyň ekologik meseleleri we tebigaty goramak.
34-§. Gaýtalamak.
II bö1üm Özbegistanyň fiziki geografiýasy.
35-§. Özbegistanyň geografik ýerleşişi, araçäkleri we meýdany.
36-§. Ýer üsti, geologik gurluşy we gazylyp alynýan peýdaly zatlary.
37-§. Geologik gurluşy we ýer üstüniň ösüşi.
38-§. Özbegistanyň klimaty.
39-§. Ýylyň pasyllary we klimat resurslary.
40-§. Özbegistanyň içerki suwlary we suw baýlyklary.
41-§. Kölleri, suw howdanlary we ýerasty suwlary.
42-§. Özbegistanyň suw baýlyklaryndan peýdalanmak we olary goramak.
43-§. Özbegistanyň topraklary, ösümlikleri we haýwanat dünýäsi.
44-§. Özbegistanyň tebigy baýlyklary we olary goramak.
45-§. Tebigy toplumlarynyň häsiýetnamasy. Özbegistanyň tebigy geografik okruglary.
46-§. Çyrçyk-Ahangaran tebigy geografik okrugy.
47-§. Klimaty, suwlary, topraklary, ösümlikleri we haýwanat dünýäsi.
48-§. Fergana tebigy geografik okrugy.
49-§. Klimaty, suwlary, topraklary, ösümlikleri we haýwanat dünýäsi.
50-§. Mürzeçöl tebigy geografik okrugy.
51-§. Klimaty, suwlary, topraklary, ösümlikleri we haýwanat dünýäsi.
52-§. Orta Zerewşan tebigy geografik okrugy.
53-§. Klimaty, içerki suwlary, topraklary, ösümlik örtügi we haýwanat dünýäsi.
54-§. Kaşgaderýa tebigy geografik okrugy.
55-§. Klimaty, suwlary, topraklary we haýwanat dünýäsi.
56-§. Surhanderýa tebigy geografik okrugy.
57-§. Klimaty, suwlary, topraklary we haýwanat dünýäsi.
58-§. Aşaky Zerewşan tebigy geografik okrugy.
59-§. Klimaty, suwlary, topraklary, ösümlikleri we haýwanat dünýäsi.
60-§. Gyzylgum tebigy geografik okrugy.
61-§. Klimaty, suwlary, topraklary, ösümlikleri we haýwanat dünýäsi.
62-§. Aşaky Amyderýa tebigy geografik okrugy.
63-§. Klimaty, suwlary, topraklary, ösümlikleri we haýwanat dünýäsi.
64-§. Üstýurt tebigy geografik okrugy.
65-§. Klimaty, suwlary, topraklary, ösümlikleri we haýwanat dünýäsi.
66-§. Aral tebigy geografik okrugy.
67-§. Amaly sapak. Özbegistanýn tebigy geografik okruglaryna deňeşdirme haşiýetnama bermek.
68-§. Jemleýji gaýtalamak.
Goşmaça.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Geografiýa, 7 synp, Gulamow P., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на туркменском языке :: география :: Gulamow :: 7 класс