Fizika, 10 sinf, Turdiyev N.Sh., Tursunmetov K.A., Ganiyev A.G., 2017.
Учебник по физике для 10 класса на узбекском языке.
Фрагмент из книги:
Fizikada tabiatdagi jarayon va hodisalarni o‘rganishda o‘ziga xos tadqiqot metodlari mavjud.
Fizika eksperimental fan hisoblanadi. Shu bois tajriba o‘tkazish jarayoni alohida sharoitni talab qiladi. Bunda o‘rganilayotgan jarayonga tashqi ta’sir ko‘rsatilmasligiga harakat qilinadi.
DINAMIKA QONUNLARI.
Bizni o‘rab turgan muhitdagi jismlarning harakati mexanika qonun lariga bo‘ysunadi.
Jism harakatining o‘zgarish sabablarini XVI asr oxiri va XVII asr boshida ilk bor tajribalar vositasida batafsil o‘rgangan olim Galiley edi. Galiley jism harakatini o‘zgartish sababi haqida quyidagicha yozgan edi:
Agar jismga boshqa hech qanday jismlar ta’sir etmasa, jism Yerga nisbatan o‘zining tinch holatini yoki to‘g‘ri chiziqli tekis harakatini saqlaydi.
Galiley tomonidan o‘rnatilgan bu qonun mexanikaning asosiy qonunlarini tarkib toptirishda birinchi qadam bo‘ldi.
Bu qonunlarni ochish uchun Nyutonga hech qanday murakkab asbobuskunalar zarur bo‘lmagan. Buning uchun oddiy tajribalar yetarli bo‘lgan.
Bundagi eng katta qiyinchilik jismlarning turli-tuman harakatlari ichidan eng muhimini, eng umumiysini ko‘ra olishdan iborat edi.
MUNDARIJA.
MEXANIKA.
1-mavzu. Fizikaning tadqiqot metodlari.
I bob. KINEMATIKA.
2-mavzu. Mexanik harakat turlari. Harakatlarning mustaqillik prinsipi.
3-mavzu. Jismlarning vertikal harakati.
4-mavzu. Aylana bo‘ylab notekis harakat. Burchak tezlanish. Tangensial tezlanish.
5-mavzu. Aylanma va ilgarilanma harakatni o‘zaro uzatish.
6-mavzu. Gorizontal otilgan jism harakati.
7-mavzu. Gorizontga qiya otilgan jism harakati.
8-mavzu. Laboratoriya ishi: Gorizontga qiya otilgan jism harakatini o‘rganish.
I bobni yakunlash yuzasidan test savollari.
I bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar.
II bob. DINAMIKA.
9-mavzu. Dinamika qonunlari.
10-mavzu. Galileyning nisbiylik prinsipi. Inersial va noinersial sanoq sistemalari.
11-mavzu. Gravitatsion maydonda harakat.
12-mavzu. Jism og‘irligining harakat turiga bog‘liqligi.
13-mavzu. Jismning bir necha kuch ta’siridagi harakati.
II bobni yakunlash yuzasidan test savollari.
II bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar.
III bob. MEXANIKADA SAQLANISH QONUNLARI.
14-mavzu. Energiya va ish. Energiyaning saqlanish qonuni. Jismning qiya tekislik bo‘ylab harakatlanishida bajarilgan ish.
15-mavzu. Laboratoriya ishi: Qiya tеkislikda foydali ish koeffi tsiyеntini aniqlash.
16-mavzu. Jismlarning absolyut elastik va noelastik to‘qnashishi.
III bobni yakunlash yuzasidan test savollari.
III bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar.
IV bob. STATIKA VA GIDRODINAMIKA.
17-mavzu. Jismlarning muvozanatda bo‘lish shartlari.
18-mavzu. Momentlar qoidasiga asoslanib ishlaydigan mexanizmlar.
19-mavzu. Aylanma harakat dinamikasi.
20-mavzu. Suyuqlik va gazlar harakati, oqimning uzluksizlik teoremasi. Bernulli tenglamasi.
21-mavzu. Harakatlanayotgan gazlar va suyuqliklarda bosimning tezlikka bog‘liqligidan texnikada foydalanish.
IV bobni yakunlash yuzasidan test savollari.
IV bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar.
V bob. MEXANIK TEBRANISHLAR VA TO‘LQINLAR.
22-mavzu. Garmonik tebranishlar.
23-mavzu. Prujinali va matematik mayatniklar.
24-mavzu. Laboratoriya ishi: Matematik mayatnik yordamida erkin tushish tezlanishini aniqlash.
25-mavzu. Majburiy tebranishlar. Texnikada rezonans.
26-mavzu. Mexanik to‘lqinlarning muhitlarda tarqalishi. Ultra va infratovushlardan turmushda va texnikada foydalanish.
V bobni yakunlash yuzasidan test savollari.
V bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar.
VI bob. TERMODINAMIKA ASOSLARI.
27-mavzu. Issiqlik jarayonlarining qaytmasligi. Termodinamika qonunlari.
28-mavzu. Adiabatik jarayon. Issiqlik mashinasining foydali ish koeffi tsiyenti.
Karno sikli.
29-mavzu. Inson hayotida issiqlik divigatellarining ahamiyati. Issiqlik dvigatellari va ekologiya.
VI bobni yakunlash yuzasidan test savollari.
VI bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar.
VII bob. ELEKTRODINAMIKA.
30-mavzu. Zaryadning saqlanish qonuni. Nuqtaviy zaryadning maydoni. Elektr maydon kuchlanganligining superpozitsiya prinsipi.
31-mavzu. Zaryadlangan sharning elektr maydoni. Dielektrik singdiruvchanlik.
32-mavzu. Nuqtaviy zaryad maydonining potensiali. Potensiallar farqi.
33-mavzu. Elektrostatik maydonda zaryadni ko‘chirishda bajarilgan ish.
34-mavzu. Elektr maydon energiyasi.
VII bobni yakunlash yuzasidan test savollari.
VII bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar.
VIII bob. O‘ZGARMAS TOK QONUNLARI.
35-mavzu. Elektr o‘tkazuvchanlik. Tok kuchining kuchlanishga bog‘liqligi.
36-mavzu. Tok kuchi va tok zichligi. Elektr tokining ta’sirlari.
37-mavzu. Butun zanjir uchun Om qonuni. Tok manbayining foydali ish koeffi tsiyenti.
38-mavzu. Tok manbalarini ketma-ket va parallel ulash.
39-mavzu. Ampermetr va voltmetrning o‘lchash chegarasini oshirish.
40-mavzu. Laboratoriya ishi: Tok manbayining EYuK va ichki qarshiligini aniqlash.
VIII bobni yakunlash yuzasidan test savollari.
VIII bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar.
IX bob. TURLI MUHITLARDA ELEKTR TOKI.
41-mavzu. Vakuumda elektr toki.
42-mavzu. Metall o‘tkazgichlar qarshiligining temperaturaga bog‘liqligi.
43-mavzu. Yarimo‘tkazgichlarda xususiy o‘tkazuvchanlik. Aralashmali o‘tkazuvchanlik.
44-mavzu. Yarimo‘tkazgichli asboblar (diod, tranzistor) va ularning texnikada qo‘llanilishi.
45-mavzu. Laboratoriya ishi: Yarim otkazgichli diodning volt-amper xarakteristikasini o‘rganish.
IX bobni yakunlash yuzasidan test savollari.
IX bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.
Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Fizika, 10 sinf, Turdiyev N.Sh., Tursunmetov K.A., Ganiyev A.G., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.
Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу
Скачать - pdf - Яндекс.Диск.
Дата публикации:
Теги: учебник на узбекском языке :: физика :: Turdiyev :: Tursunmetov :: Ganiyev :: 10 класс
Смотрите также учебники, книги и учебные материалы:
Следующие учебники и книги:
- Многоволновые оптические системы связи, Шарангович С.Н., 2016
- Электропроводность и электрокинетические свойства дисперсных систем, Духин С.С., 1975
- Введение в теорию ранней Вселенной, Космологические возмущения, Инфляционная теория, Горбунов Д.С., Рубаков В.А., 2010
- Fizika, 11 sinf, Turdiyev N.Sh., 2018
Предыдущие статьи:
- Взрывные системы с инертными высокомодульными элементами, Балаганский И.А., Мержиевский Л.А., 2016
- Радиационная физика, структура и прочность твердых тел, учебное пособие, Бондаренко Г.Г., 2020
- Термодинамика, Путилов К.А.
- Эволюция физики, Эйнштейн А., Инфельд Л., 1965