Ózbekstan tariyxı, 9 klas, Tillaboyev S., Zamonov A., 2019

Ózbekstan tariyxı, 9 klas, Tillaboyev S., Zamonov A., 2019.

Учебник по истории для 9 класса на каракалпакском языке.
 
   Watan — bul biz tuwılıp ósken jer, kindik qanımız tamǵan topıraq, babalarımız izleri qalǵan, ata-babalarımız miyrası áwladlarımızǵa qalatuǵın jurt bolıp tabıladı.
Dúnyada Watanǵa muhabbattan qúdiretlirek qanday da bir tuyǵı hám onıń saǵınıshınan kúshlirek sezim joq. Watan milletti jetilistiriwshi milliy maqtanıshımızday názik sıyqırlı bir tuyǵını oyatadı.




XIX ÁSIR ORTALARÍNDA ORTA AZIYA XALQÍNÍŃ MÁDENIY TURMÍSÍ.
Xanlıqlardaǵı xalıqtıń kópshiligi ózbek tilinde sóylesken. Bul tilde dańqlı qaharman hám bahadırlardıń mártligi, olardıń jeńisleri hám ádillik ushın gúresleri bayan etilgen xalıq dástanları — qaharmanlıq eposları keń tarqalǵan. XIX ásirde qırqqa jaqın dástan belgili bolıp, «Alpamıs», «Góruǵlı», «Kúntıwmısh», «Shirin hám Sheker» dástanları eń belgilileri edi.

Xalıq arasında awızeki xalıq dóretiwshiligi úlken orın iyelegen. Olarda hámeldarlardıń illetleri, saray xızmetkerleriniń kemshilikleri hám ashkózligi kúlki astına alınar edi. Dástanlarda kóbinese jaqsılıqtıń jawızlıq ústinen jeńisi ideyası jetekshilik etedi. Sonday-aq, qızıqshılar hám askiyashılar da ózbek ádebiyatı hám folklorınıń rawajlanıwında salmaqlı úles qosqan. Hár jılı báhárde xalıq seyillerinde kóshpeli cirk truppaları bazar maydanlarında óz tamashaların kórsetip, xalıqtıń kewlin kótergen. Palwanlar arasında gúres jarısları ótkizilgen. Hár úsh xanlıqta da bilimlendiriw derlik birdey alıp barılǵan. Buxara ámirligindegi sistema Xiwya hám Qoqan xanlıqlarında da engizilgen. Medireseler Alımlar jasawıl lawazımındaǵı shaxs (bul lawazım XVI ásirde payda bolǵan) medireseler bilim beriwin baqlawshı, joqarı buwın, yaǵnıy xan yaki ámir menen medireseler arasındaǵı qatnasıqlardı jolǵa qoyıwshı lawazım iyesiniń húkimdarǵa jazba maǵlıwmat berip, oqıw máwsimi baslanǵanlıǵın bildirgen, Medireselerde oqıw múddeti sentyabr ayınıń ekinshi yarımında baslanıp, mart ayınıń aqırına shekem dawam etken.

MAZMUNÍ.
Kirisiw.
I BÓLIM. XIX ÁSIR ORTALARÍNDA ÓZBEK XANLÍQLARÍNÍŃ SIYASIY, EKONOMIKALÍQ HÁM MÁDENIY TURMÍSÍ.
1-§. XIX ásir ortalarında Orta Aziya mámleketleriniń aymaǵı hám xalqı.
2-§. XIX ásir ortalarında ózbek xanlıqlarınıń hákimshilik basqarıw sisteması.
3-§. XIX Ásir ortalarında ózbek xanlıqlarınıń social-ekonomikalıq turmısı.
4—5-§. XIX ásir ortalarında Orta Aziya xalqınıń mádeniy turmısı.
II BÓLIM ROSSIYA IMPERIYASÍNÍŃ ORTA AZIYANÍ BASÍP ALÍWÍ.
6-§. Rossiya imperiyası tárepinen Orta Aziyanı basıp alıw ushın basqınshılıq háreketleriniń baslanıwı.
7-§. Tashkenttiń basıp alınıwı.
8-§. Túrkstan general-gubernatorlıǵınıń dúziliwi.
9-§. Buxara Amirligine qarsı áskeriy háreketlerdiń baslanıwı.
10-§. Buxara ámirligi ústinen Rossiya imperiyası protektoratınıń ornatılıwı.
11-§. Xiywa xanlıǵı ústinen Rossiya imperiyası protektoratınıń ornatılıwı.
12-§. Qoqan xanlıǵınıń basıp alınıwı.
III BÓLIM ROSSIYA IMPERIYASÍNÍŃ TÚRKSTANDAǴÍ KOLONIALLÍQ SIYASATÍ.
13-§. Túrkstan general-gubernatorlıǵınıń siyasiy-hákimshilik basqarıw sisteması.
14-§. Túrkstan úlkesinde Rossiya imperiyasınıń jer-suw siyasatı.
15-§. Túrkstanda sud sisteması hám áskeriy policiya tártibiniń ornatılıwı.
16-§. XIX ásirdiń ekinshi yarımı — XX ásirdiń baslarında Túrkstanda social-ekonomikalıq jaǵday.
IV BÓLIM XIX ÁSIR AQÍRÍNDA TÚRKSTANDAǴÍ MILLIY-AZATLÍQ HÁREKETLERI.
17-§. Túrkstanda milliy-azatlıq háreketleriniń baslanıwı hám onıń sebepleri.
18-§. Tashkentte «oba kóterilisi».
19-§. Andijan kóterilisi.
20-§. Milliy-azatlıq háreketleriniń áhmiyeti.
V BÓLIM XIX ÁSIRDIŃ EKINSHI YARÍMÍ—XX ÁSIR BASLARÍNDA QARAQALPAQLAR.
21-§. XIX ásirdiń ekinshi yarımı — XX ásir baslarında Qaraqalpaqlardıń aymaqlıq jaylasıwı hám jámiyetlik turmısı.
22-§. Salıq hám minnetlemeler. Xalıq kóterilisleri.
23-§. Qaraqalpaqlar Túrkstan general-gubernatorlıǵı quramında.
24-§. XIX ásirdiń ekinshi yarımı — XX ásir baslarında qaraqalpaqlardıń mádeniyatı.
VI BÓLIM JADIDLER HÁREKETI HÁM ONÍŃ TÚRKSTAN JÁMIYETLIK-SIYASIY HÁM MÁDENIY TURMÍSÍNDAǴÍ ÁHMIYETI.
25-§. Jadidshilik háreketiniń payda bolıwı.
26-§. Jadidlerdiń baǵdarlamalıq maqset hám wazıypaları.
27-§. Jadidshilik háreketi wákilleri hám olardıń iskerligi.
28-§. Jadidshilik háreketiniń Túrkstan jámiyetlik-siyasiy hám mádeniy turmısına tásiri.
VII BÓLIM TÚRKSTAN HÁM BIRINSHI JÁHÁN URÍSÍ.
29-§. Birinshi jáhán urısınıń baslanıwı hám onıń Túrkstanǵa tásiri.
30-§. Túrkstanda 1916-jılǵı kóterilistiń baslanıwı.
31-§. Jizzax kóterilisi.
32-§. Túrkstanda 1916-jılǵı waqıyalardıń aqıbetleri hám áhmiyeti.
VIII BÓLIM XIX ÁSIR AQÍRÍ — XX ÁSIR BASLARÍNDA BUXARA ÁMIRLIGI HÁM XIYWA XANLÍǴÍ.
33-§. Buxara ámirliginiń mámleketlik dúzimi hám social-ekonomikalıq turmısı.
34-§. «Jas buxaralılar» háreketi hám Buxara ámirliginiń saplastırılıwı.
35—36-§§. XIX ásirdiń aqırı — XX ásir baslarında Xiywa xanlıǵınıń mámleketlik dúzimi hám social-ekonomikalıq jaǵdayı.
37-§. Xiywa xanlıǵınıń saplastırılıwı.
IX BÓLIM KOLONIALLÍQ SHARAYATÍNDA TÚRKSTANDA MÁDENIY TURMÍS.
38-§. Bilimlendiriw sisteması. Baspasóz.
39-§. Túrkstanda ilim-pán rawajlanıwı.
40-§. Teatr hám muzıka kórkem óneri.
41-§. Arxitektura hám súwretlew óneri.
Juwmaq.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Ózbekstan tariyxı, 9 klas, Tillaboyev S., Zamonov A., 2019 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на каракалпакском языке :: история :: Tillaboyev :: Zamonov :: 9 класс