Ximiya, 8 klas, Asqarov I.R., G‘opirov K., To‘xtaboyev N.X., 2019

Ximiya, 8 klas, Asqarov I.R., G‘opirov K., To‘xtaboyev N.X., 2019.

Учебник по химии для 8 класса на каракалпакском языке.

  Ilim hám texnikanıń jedel rawajlanıp atırǵan búgingi kúnde ximiya pániniń sırların ilimiy tiykarda úyreniw tek ǵana ximiya pánin emes, al biologiya, fizika, matematika, geografiya, geologiya, astronomiya sıyaqlı pánlerdi úyreniwde de úlken áhmiyetke iye. Jańa texnologiyalıq processlerge tiyisli bilimlerdi iyelew de ximiyalıq ilimlerge tiykar bolıp xızmet etetuǵınlıǵına gúman joq. «Zaman tezlik penen rawajlanıp baratırǵan házirgi dáwirde kim jeńiske erisedi? Jańa pikir, jańa ideyaǵa, innovaciyaǵa súyengen mámleket jeńiske erisedi».
Mámleketlik bilimlendiriw standartlarında 8-klassta ximiya pánin oqıtıwda úyreniliwi jolǵa qoyılǵan periodlıq nızam, ximiyalıq elementlerdiń periodlıq sisteması, ximiyalıq baylanıslardıń túrleri, azot, kúkirt, galogenler gruppalarında jaylasqan elementler hám de mineral tóginler sıyaqlı temalar izbe-izligi zamanagóy ilimiy túsinikler tiykarında qızıqlı usıllarda berildi.




ATOM YADROSI QURAMÍ.
Siz 6-, 7-klass ximiya hám fizika pánlerin úyreniw dawamında atom dúzilisi haqqında dáslepki túsiniklerdi úyrengensiz. E. a. 460—370-jıllarda jasaǵan alım Demokrit: «tábiyattaǵı barlıq nárseler júdá kishi bólekshelerden, yaǵnıy «atom»lardan quralǵan hám atom bólinbeydi» dep aytqan edi.

865—925-jıllarda jasaǵan Oraylıq Aziyalı Abu Bakr Muhammad ibn Zakario ar-Roziy atomlar bólinetuǵın bóleksheler bolıp, olardıń ishi boslıq hám mayda bólekshelerden ibarat boladı degen pikirdi aytqan. Atomlar bárha hárekette hám olar arasında óz ara tásir kúshleri bar dep esaplaǵan.

Ullı alım biziń watanlasımız Abu Rayxan Beruniy atomlardı bólinbeytuǵın zatlar dep qaraytuǵın alımlarǵa qarsı óz pikirlerin bildirgen hám atomlardı bólinetuǵın (biraq sheksiz emes) mayda zatlar ekenligin tastıyıqlaǵan.

MAZMUNÍ.
Kirisiw.
I ВАР. 7-KLASS XIMIYA KURSININ TIYKARGI TUSINIKLERIN TÁKIRARLAW.
1-§. Dáslepki ximiyalıq túsinikler hám nızamlar.
2-§. Organikalıq emes birikpelerdiń tiykarǵı klassları.
II BAP. PERIODLÍQ NÍŽAM HÁM ELEMENTLERDIŇ PERIODLÍQ SISTEMASÍ. ATÓM DÚZILISI.
3-§. Ximiyalıq elementlerdiń dáslepki gruppalanıwı.
4 -§. X imiyalıq elementlerdiń t ábiyiy semeystvosı.
5-§. Ximiyalıq elementlerdiń periodlıq nızamı.
6-§. Ximiyalıq elementlerdiń periodlıq sisteması.
7-§. Atom yadrosı quramı.
8-§. Izotoplar. Izobarlar.
9-§. Atom elektron qabatlarınıń dúzilisi.
10-§. Energetikalıq kishi qabatlar.
11-§. Kishi periodtaǵı elementlerdiń atom dúzilisi.
12-§. Úlken period elementleriniń atom dúzilisi.
13-§. Elementlerdiń periodlı sistemadaǵı ornı hám atom dúzilisine qarap ańlatıw. Periodlı nızamnıń áhmiyeti.
III ВАР. XIMIYALÍQ BAYLANÍSLAR.
14-§. Ximiyalıq elementlerdiń salıstırmalı teris elektrleniwshiligi.
15-§. Ximiyalıq baylanıs túrleri. Polyarlı hám polyarsız kovalentli baylanıs.
16-§. Ionlı baylanıs.
17-§. Kristall pánjeler.
18-§. Elementlerdiń oksidleniw dárejesi.
19-§. Oksidleniw-qálpine keliw reakciyaları.
20-§. Oksidleniw-qálpine keliw reakciyalarınıń teńlemelerin dúziw.
IV ВАР. METALL EMESLER.
21-§. Metall emeslerdiń ulıwma qásiyetleri.
22-§. Galogenlerdiń periodlıq sistemadaǵı ornı. Atom dúzilisi.
23-§. Xlor.
24-§. Vodorod xlorid.
25-§. Avogadro nızamı. Molyar kólem.
26-§. Ekvivalent nızamı.
27-§. Xlorid kislota.
28-§. Ftor, brom, yod.
V ВАР. ALTÍNSHI GRUPPA BAS KISHI GRUPPASÍ ELEMENTLERINE ULÍWMA SÍPATLAMA.
29-§. Kislorod kishi gruppası elementleri.
30-§. Kúkirttiń vodorodlı birikpeleri.
31-§. Kúkirttiń kislorodlı birikpeleri.
32-§. Sulfat kislota.
33-§. Ximiyalıq reakciyalardıń tezligi.
34-§. Ximiyalıq teńsalmaqlılıq.
35-§. Sanaatta sulfat kislota islep shıǵarıw.
VI BAP. AZOT KISHI GRUPPASÍ.
36-§. Azot.
37-§. Azottıń vodorodlı birikpeleri.
38-§. Azottıń kislorodlı birikpeleri.
39-§. Nitrat kislota.
40-§. Fosfor.
41-§. Fosfordıń kislorodli birikpeleri.
42-§. Mineral tóginler.
43-§. Eń zárúr tiykarǵı mineral tóginler.
44-§. Biogen elementler hám olardıń tir ogranizmlerdegi áhmiyeti.
Laboratoriya jumısları.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Ximiya, 8 klas, Asqarov I.R., G‘opirov K., To‘xtaboyev N.X., 2019 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на каракалпакском языке :: химия :: Asqarov :: G‘opirov :: To‘xtaboyev :: 8 класс