Qaraqalpaq ádebiyati, 10 klas, Mámbetov K., Palimbetov K., 2017

Qaraqalpaq ádebiyati, 10 klas, Mámbetov K., Palimbetov K., 2017.

Учебник по литературе для 10 класса на каракалпакском языке.

   «Ádebiyat» degende biz neni túsinemiz? Eger keií mánide alatugin bolsaq, baspadan slugip atirgan kitaplardní barligin ádebiyat dep túsinemiz. Al, ekinshi niánide kórkem sóz arqali dóretilgen ádebiy shigarmalardm túrleri gana ádebiyat dep túsiniledi. Adebiyat sózinin niánisi arablardní «Ádebiyat» sózinen kelip slnqqan. Túbiri «ádep», «ádep-ikramliliq» yaki «ádepnama» sózlerine jaqin. Usi táreplerine qaraganda da ádebiyat tálim-tárbiya qurali. Onin ekinshi mánisi «hasil sóz» degenge birqansha jaqm. Demek, ádebiyat bir jaginan sóz iliminin basi bolsa, ekinshi tárepten adamzatti ádep-ikramliqqa úyretetugm ilim.




Xorezmiy hám oniň «Muhabbatnama» dástani.
Altin Orda dáwiriniň eň kózge kóringen sóz sheberleriniň biri Xorezmiy XIV ásirdiň orta gezlerinde jasagan bolip, oniň bizge «Muhabbatnama» dástam miyras bohp qalgan. Shayirdiň qay jerde tuwilgam bizge niálim emes. Omň óz atin Xorazmiy dep atawina qaraganda xorezmlik boliwi kerek. Biraqta omň jazgan slugarmalarina qaraganda óziniň Sirdáryaniň tómengi agiminda jasaganligi málim boldi. Sebebi, ol Altin Orda xam Jánibektiň tusinda ómir súrgen bolip, óziniň belgili shigarmasi «Muhabbatnama»ni sol Sir boyindagi Qoňirat ulismiň ámiri Muxammed Xojabekke bagishlaydi. Dástan 1353-jili jazilgan bolip, oniň eki nusqasi házir Londondagi Britaniya muzeyinde saqlanadi.

Dástan 473 báytten ibarat bolip, bulardiň 156 báyt parsi tilinde jazilgan. Sogan qarap otirip, avtor arab hám parsi tillerin de jetik bilgen, — degen sheshimge kelemiz. Bulardiň 317 báyt shigatay tilinde jazilgan bolip, túrki tiliniň oguz-qipshaq dialektlerine sáykes keledi.

MAZMUNÍ.
Adebiyat — ruwxiy jetiklikke jetelewshi qural.
«Qoblan» dástani.
Adebiyat tariyxi
Orxon — Enisey jaziwlan.
Tonikók.
Xoja Axmet Yassawiy hám oniň «Diywani hikmet» slngarmasi.
Xorezmiy hám oniň «Muhabbatnama» dástani.
«Muhabbatnama» dástani.
Tariyxiy tolgawlar.
Tolgawlar.
Kúnxoja Ibrayimuh (1799— 1880).
Kún qayda.
Jaz keler me?.
Zaman.
Oraqshilar.
Qizilqum.
Ájiniyaz Qosibay uli (1824— 1878).
Bardur.
Kerek.
Ne bilsin.
Gózzallar.
Sáwdigim.
XIX ásirdiň aqin hám XX ásirdiň basindagi qaraqalpaq ádebiyati.
Jaňabay shayir (1890 — 1926).
Qazi iyshan.
Aqsúngúl.
Ayjamal.
Arzigúl.
Qulmurat shayir (1845—1927).
On togiz.
Amiaqul shayir (1841 — 1936).
Kókózekboyi.
Qaziwda.
Barmeken.
Qizlardiň.
Begjan shayir (1855— 1908).
Kókózek.
Digildik.
Kúnlikshiligi qurisin.
Qazi Máwlik Bekmuxammed uli (1885—1950).
Shimbay bayazi.
Ne sózdur.
Megzettim.
XX ásirdegi qaraqalpaq ádebiyati
Ábdiraman Ótepovtiň ómiri háni dóretiwshiligi (1905—1934).
Teňin tapqan qiz.
Seyfulgabit Májitovtiň ómiri hám dóretiwshiligi (1869—1938).
Óner-bilim.
Oqiwga kel.
Tiri qorqaq.
Aqquw, Shortan hám Shayan.
Nájim Dáwqaraevtiň ómiri hám dóretiwshiligi (1905—1953).
Batirhq (Gúrriň).
Mirzagaliy Dáribaevtiň ómiri hám dóretiwshiligi (1909—1942).
Egis aylan.
Kavkaz.
Aňqaw mergen.
Ibrayim Yusupovtiň ómiri hám dóretiwshiligi (1929—2008).
Bul jer ele zor boladi.
Sen degende.
Bul qalamň kóshesinen júrgende (Nókistiň 60 jilligina).
Mustaqilliq maydaninan ótkende.
Tasqa kógergen gúl.
Tólepbergen Qayipbergenovtiň ómiri hám dóretiwshiligi (1929—2010).
«Qaraqalpaq qizi» (Romamian úzindi).
Jáhán ádebiyati
Aleksandr Sergeevich Pushkin (1799—1837).
Eskertkish.
Qisqi kesh.
Teňizge.
Tutqin.
Sibirge xat.
Uilyam Shekspir (1564—1616).



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Qaraqalpaq ádebiyati, 10 klas, Mámbetov K., Palimbetov K., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на каракалпакском языке :: литература :: Mámbetov :: Palimbetov :: 10 класс