Özbegistanyň taryhy, 7 synp, Muhammetjanow A., 2017

Özbegistanyň taryhy, 7 synp, Muhammetjanow A., 2017.

Учебник по истории для 7 класса на туркменском языке.

   Watanymyz baý gadymy taryha eýe. Turan, Türküstan Mawerannahr atlary bilen şöhrat gazanan bu ýurduň we öz zähmeti bilen ony abat eden özbek halkynyň geçmişi gaty gyzykly we göreldelidir. Siz şu derslikde IV–XV asyrlaryň dowamynda ülkämiz taryhynda bolup geçen wakalar barada bilersiňiz. Bu taryhy basgançakda, “özbiý” we “özbek” adalgalary bilen beýgeldilen özbek halky şekillendi.




Daýhanlar we olaryň hojalygyndaky durmuş.
Taýpa baştutanlary, işbaşylar özlerine degişli ýer meýdanlaryny suwaryş desgalarynyň ýokarky böleginden, aýratynam, bendiň başynyň töwereginden bölüp alypdyrlar. Bu ýol bilen olar suwdan daýhançylykda arkaýyn peýdalanmak, suw paýlanyşyny gözegçilik astyna alyp, oba ilatynyň üstünden öz täsirini geçirmek mümkinçiligine eýe bolupdyrlar. Şeýdip, olar ekerançy ilatyň üstünden hökümdarlyk edip başlapdyrlar. Şol döwürde olar daýhanlar diýlip atlandyrylypdyr.

Daýhanlar şäherlerde mahabatly galalarda we köşklerde, söwda we hünärmentçilik dükanlarydyr söwda hatarlaryndan ybarat uly hojalyga hem eýe bolupdyrlar. Obalarda bolsa ekinzar meýdanlardan daşary, olaryň köşkli we berkitmeli korganlary, degirmenleri bolupdyr. Köp hyzmatkärler daýhanlaryň hojalygynda gyşyn-ýazyn zähmet çekipdirler. Her bir uly ýer eýesiniň 30–40, 50–100 we käte ondan artyk mahsus esgerler topary – çokarlary bolupdyr. Çokarlar güýçli we çakgan hem-de öz hojasyna wepaly ýetginjeklerden saýlanyp alnypdyr. Beýle sadyk we söweşjeň çokarlary bilen daýhanlar duşmanyň hüjümi wagtlarynda olara garşy harby ýörüşlerde gatnaşypdyrlar. Başga wagtlarda olar daýhan hojalygyndaky tertibe seredip durupdyrlar.

MAZMUNY.
Giriş.
I ВАР ORTA ASYRLARDA ÝER EÝEÇILIGI GATNAŞYKLARYNYŇ ŞEKILLENMEGI WE ÖSÜŞI.
1-§. Sosial-ykdysady özgerişler.
2-§. Irki ortaasyrlarda Horezm, Hyýanylar, Kidariýler döwletleri.
3-§. Eftallar döwleti. Eftallar döwründe sosial-ykdysady wemedeni durmuş.
4-§. Orta Aziýa halklary T ürk hakanlygy döwründe.
5-§. Günbatar Türk hakanlygy.
6-§. Ýerli häkimlikleriň döredilmegi.
7-§. VI-VII asyrlarda medeni durmuş.
II BAP ARAP HALYFATY DÖWRÜNDE MAWERANNAHR.
8-§. Mawerannahrda arap halyfatynyň omaşdyrylmagy.
9-§. Mawerannahrda yslam dininiň ýaýramagy.
10-§. Halyfata garşy halk närazylygy.
11-§. Apbasylar döwründe Horasan we Mawerannahr.
III ВАР MAWERANNAHRDA ÖZBAŞDAK DÖWLETLERIŇ DÖREDILMEGI.
12-§. Garlyklar, oguzlar, tahyrylar.
13-§. Samanylar.
14-§. Samanylar döwründe sosial-ykdysady durmuş.
15-§. Gaznawylar.
16-§.Garahanlyla r.
17-§. Horezm döwleti we onuň ýokarlanmagy.
18-§. Horezmşa bilen Çingiz hanyň gatnaşyklary.
19-§. Muhammet Horezmşanyň ýurt goranmasyna degişli çäreleri we onuň netijesi.
20-§. Jelaletdin Menguberdiniň Horezmiň tagtyna geçmegi.
21-§. Jelaletdin Menguberdi ökde serkerde.
22-§. Jelaletdin Menguberdi Watan gahrymany.
23-§. Çagataý ulusynyň döredilmegi.
24-§. Sosial-ykdysadydurmuş.
25-§. Etnik prosesler we özbek halkynyň şekillenmegi.
IV BAP EŽDATLARYMYZYŇ YLMY MIRASY EBEDI RUHY HAZYNADYR.
26-§. Mawerannahryň we Horezmiň medeni durmuşy.
27-§. Edebiýat.
28-§. Dini bilimleriň ösüşi.
29-§. Binagärçilik, sungat we saz.
V BAP EMIR TEMUR WE TEMURILER DÖWRI TARYHY.
30-§. XIV asyryň ortalarynda Mawerannahrda sosial-syýasy ýagdaý.
31-§. Emir Temur - merkezleşen döwletiň esaslandyryjysy.
32-§. Emir Temur soltanlygynda döwlet dolandyryşy we harby düzüm
33-§. Emir Temuryň daşary syýasaty.
34-§. Emir Temuryň dünýä taryhynda tutýan omy.
35-§. Temuriler döwründäki syýasy prosesler.
36-§. Mürze Ulugbegiň hökümdarlygy döwründe Mawerannahr.
37-§. Temuriler soltanlygynyňkriziseduçarbolmagy.
38-§. Sosial-ykdysady ösüş we döredijilikli zähmet.
VI ВАР XIV- XV ASYRLARDAKY YLMYŇ WE MEDENIÝETIŇ HÄZIRKI ZAMAN SIWILIZASIÝANYŇ ÖSÜŞINDÄKI ROLY WE ÄHMIÝETI.
39-§. Bilim ulgamy.
40-§. Anyk ylymlaryň ösüşi.
41-§. Edebiýat.
42-§. Şekillendiriş sungaty.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Özbegistanyň taryhy, 7 synp, Muhammetjanow A., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на туркменском языке :: история :: Muhammetjanow :: 7 класс