Fizika, 6 sinf, Turdiyev N.Sh., 2017

Fizika, 6 sinf, Turdiyev N.Sh., 2017.

Учебник по физике для 6 класса на узбекском языке.

   Qo‘lingizdagi kitob Siz uchun yangi o‘quv predmeti bo‘lgan «Fizika» darsligining birinchisidir. Keyingi 7–9-sinflarda ham «Fizika»dan o‘quv darslari davom etadi.
Elektr energiyasini hosil qiladigan mashinalar, elektrdan va yoqilg‘idan foydalanib ishlaydigan qurilmalar fizika faniga asoslanib yaratiladi. Ma shina va mexanizmlarni boshqarishda, sozlash ishlarini bajarishda, uy-ro‘z g‘or texnikasidan unumli foydala nishda ham fizikadan olgan bilim laringiz asqotadi.
Tabiatda ro‘y berayotgan turli hodisalarni alomatlariga ko‘ra mexanik, issiqlik, elektr, yorug‘lik va tovush hodisalariga ajratish mumkin.
Bu hodisalarni o‘rganish modda tuzilishini o‘rganishdan boshla nadi.




YASSI KO‘ZGU.
Ko‘zguga qaramagan odam bo‘lmasa kerak. Unga qarab nimani ko‘ramiz? Ko‘z guda biz o‘z ak simizni va atrofimizdagi buyumlarni ko‘ramiz. Ko‘zgudagi tasvir o‘l chamlari, buyumlar o‘lchami bilan bir xil bo‘ladi. Ko‘zguga yaqin lashsak, tasvir ham yaqin lashadi, uzoqlashsak tasvir ham uzoqlashadi. Demak, tasvir ko‘zguning yuzida emas, balki ichkarisida hosil bo‘ladi. Buning sababi nimada? Bir tomoni kumush bilan qoplangan shisha plastinaga ko‘zgu deyiladi.

Narsa, buyumlardan qaytgan yorug‘lik ko‘zguga tushadi va uning kumushlangan qatlamidan qaytadi. Yorug‘likning qaytish qonunidan foydalanib, yassi ko‘zguda tasvir hosil qilishni ko‘raylik (110-rasm). Tasvir hosil qilish uchun buyumdan ikkita nurni ko‘zguga yo‘naltiriladi. Bu nurlar ko‘zgu yuzasidan qaytish qonuniga rioya qilib qaytadi.

MUNDARIJA.
Kirish.
1-mavzu. Fizika nimani o‘rganadi? Fizik hodisalar.
2-mavzu. Fizika taraqqiyoti tarixidan ma’lumotlar.
3-mavzu. Jamiyat rivojlanishida fizikaning ahamiyati. O‘zbekistonda fizika taraqqiyoti.
4-mavzu. Fizikada ishlatiladigan ayrim atamalar.
5-mavzu. Kuzatishlar va tajribalar.
6-mavzu. Fizik kattaliklar va ularni o‘lchash.
7-mavzu. O‘lchashlar va o‘lchash aniqligi.
I bob. MODDA TUZILISHI HAQIDA DASTLABKI MA’LUMOTLAR.
Kirish suhbati.
8-mavzu. Modda tuzilishi haqida Demokrit, Ar-Roziy, Beruniy va Ibn Sino ta’limotlari.
9-mavzu. Molekulalar va ularning o‘lchamlari.
10-mavzu. Molekulalarning o‘zaro ta’siri va harakati. Broun harakati.
11-mavzu. Turli muhitlarda diffuziya hodisasi.
12-mavzu. Qattiq jism, suyuqlik va gazlarning molekulyar tuzilishi.
13-mavzu. Suyuqliklarda diffuziya hodisasini o‘rganish (uyda bajariladi).
14-mavzu. Massa va uning birliklari.
15-mavzu. Laboratoriya ishi. Shayinli tarozi yordamida jism massasini o‘lchash.
16-mavzu. Zichlik va uning birliklari. Beruniy va Hozinning zichlikni aniqlash usullari.
17-mavzu. Laboratoriya ishi. Qattiq jismning zichligini aniqlash.
I bobni yakunlash bo‘yicha nazorat savollari.
Yakuniy suhbat.
II bob. MEXANIK HODISALAR HAQIDA DASTLABKI MA’LUMOTLAR.
Kirish suhbati.
18-mavzu. Jismlarning mexanik harakati. Trayektoriya.
19-mavzu. Jismlarning bosib o‘tgan yo‘li va unga ketgan vaqt. Bosib o‘tilgan yo‘l (masofa) va vaqt birliklari.
20-mavzu. Tekis va notekis harakat haqida tushuncha. Tezlik va uning birliklari.
21-mavzu. Jismlarning o‘zaro ta’siri haqida ma’lumotlar. Kuch.
22-mavzu. Laboratoriya ishi. Dinamometr yordamida kuchlarni o‘lchash.
23-mavzu. Bosim va uning birliklari.
24-mavzu. Paskal qonuni va uning qo‘llanilishi.
25-mavzu. Tinch holatdagi gaz va suyuqlikda bosim.
26-mavzu. Atmosfera bosimi. Torrichelli tajribasi.
27-mavzu. Arximed qonuni va uning qo‘llanilishi.
28-mavzu. Ish va energiya haqida tushuncha.
29-mavzu. Energiya turlari. Quvvat.
II bobni yakunlash bo‘yicha nazorat savollari.
Yakuniy suhbat.
III bob. JISMLARNING MUVOZANATI. ODDIY MEXANIZMLAR.
Kirish suhbati.
30-mavzu. Jismlarning massa markazi va uni aniqlash. Muvozanat turlari.
31-mavzu. Kuch momenti. Richag va uning muvozanat sharti.
32-mavzu. Laboratoriya ishi. Richagning muvozanatda bo‘lish shartini o‘rganish.
33-mavzu. Oddiy mexanizmlar: blok, qiya tekislik, vint, pona va chig‘iriqning qo‘llanilishi.
34-mavzu. Mexanizmlardan foydalanishda ishlarning tengligi.
35-mavzu. Mexanikaning oltin qoidasi. Mexanizmning foydali ish koeffitsiyenti.
III bobni yakunlash bo‘yicha nazorat savollari.
Yakuniy suhbat.
IV bob. ISSIQLIK HODISALARI HAQIDA DASTLABKI MA’LUMOTLAR.
Kirish suhbati.
36-mavzu. Issiqlikni hosil qiluvchi manbalar. Issiqlik qabul qilish.
37-mavzu. Jismlarning issiqlikdan kengayishi.
38-mavzu. Qattiq jism, suyuqlik va gazlarda issiqlik uzatilishi. Issiqlik o‘tkazuvchanlik. Konveksiya.
39-mavzu. Nurlanish. Turmushda va texnikada issiqlik uzatilishidan foydalanish.
40-mavzu. Issiqlik hodisalari haqida Forobiy, Beruniy va Ibn Sino fikrlari.
41-mavzu. Temperatura. Termometrlar. Jismning temperaturasini o‘lchash.
42-mavzu. Laboratoriya ishi. Termometr yordamida havo va suyuqlik temperaturasini o‘lchash.
IV Bobni yakunlash bo‘yicha nazorat savollari.
Yakuniy suhbat.
V bob. ELEKTR HODISALARI HAQIDA DASTLABKI MA’LUMOTLAR.
Kirish suhbati.
43-mavzu. Jismlarning elektrlanishi.
44-mavzu. Elektr toki haqida tushuncha. Tok manbalari.
45-mavzu. Turmushda elektr tokining ahamiyati. Oddiy elektr zanjiri.
46-mavzu. Xonadondagi elektr asboblari. Elektr energiyasini tejash.
V bobni yakunlash uchun test savollari.
Yakuniy suhbat.
VI bob. YORUG‘LIK HODISALARI HAQIDA DASTLABKI MA’LUMOTLAR.
Kirish suhbati.
47-mavzu. Yorug‘likning tabiiy va sun’iy manbalari.
48-mavzu. Yorug‘likning to‘g‘ri chiziq bo‘ylab tarqalishi. Soya va yarim soya.
49-mavzu. Quyosh va Oy tutilishi.
50-mavzu. Yorug‘likning tezligi. Yorug‘likning qaytishi va sinishi.
51-mavzu. Yorug‘lik hodisalari haqida Beruniy va Ibn Sinoning fikrlari.
52-mavzu. Yassi ko‘zgu.
53-mavzu. Linzalar haqida tushuncha.
54-mavzu. Shisha prizmada yorug‘likning tarkibiy qismlarga ajralishi. Kamalak.
55-mavzu. Laboratoriya ishi. Yassi ko‘zgu yordamida yorug‘likning qaytishini o‘rganish.
56-mavzu. Laboratoriya ishi. Shisha prizma yordamida yorug‘likning spektrga ajralishini o‘rganish.
VI bobni yakunlash bo‘yicha nazorat savollari.
Yakuniy suhbat.
VII bob. TOVUSH HODISALARI HAQIDA DASTLABKI MA’LUMOTLAR.
Kirish suhbati.
57-mavzu. Tovush manbalari va uni qabul qilgichlar.
58-mavzu. Tovushning turli muhitlarda tarqalishi.
59-mavzu. Tovush kattaliklari.
60-mavzu. Tovushning qaytishi. Aks sado.
61-mavzu. Musiqiy tovushlar va shovqinlar. Tovush va salomatlik. Me’morchilikda tovush.
VII bobni yakunlash bo‘yicha nazorat savollari.
Yakuniy suhbat.
Foydalanilgan adabiyotlar.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Fizika, 6 sinf, Turdiyev N.Sh., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на узбекском языке :: физика :: Turdiyev :: 6 класс